FIA Kopenhagen I verslag

ACOD Cultuur nam deel aan de Europese vergadering (4-6 april 2017) van de FIA (Fédération Internationale des Acteurs). Dat is de internationale organisatie voor acteurs, dansers en Operazangers. Het is één van de belangrijkste internationale vakbonden, naast de FIM (muzikanten) en UNI-MEI (de overkoepelende vakbond voor cultuurwerkers).

Auteursrecht

Op deze jaarlijkse vergadering van de Europese landen van de Unie (uitgebreid met Zwitserland, Noorwegen en Turkije) was er veel aandacht voor de hervorming van het Europees auteursrecht. Er is namelijk een nieuw juridisch kader in de maak om het auteursrecht in Europa om te vormen, met verregaande veranderingen voor de digitale applicaties. Hoewel er weinig tijd rest om amendementen in te dienen, zal de IP (Intellectual Property) werkgroep nog voorstellen uitwerken.

Interessante nieuwtjes: Frankrijk blijkt een efficiënte wet tegen piraterij te hebben en het verdrag van Peking inzake auteursrechten voor de audiovisuele sector is intussen door 15 landen geratificeerd. Nog 30 te gaan. De campagne “fair internet for performers” moet ook nog een tandje bijsteken.

Er werd afgesproken om op 26 april (de werelddag van de intellectuele eigendom) aandacht te vragen voor het Peking verdrag. Meer informatie vind je op: www.fia-actors.com.

Gendergelijkheid

Een ander thema op het agenda: gendergelijkheid op de werkvloer. Blijkt bijvoorbeeld dat er ook in de Scandinavische landen een glazen plafond is: weinig vrouwen oefenen topjobs uit en dat zou te verklaren zijn door de culturele kijk op vrouwen als het gaat over “potenties”. Omdat genderongelijkheid en de houding tegenover andere minderheden ook in de Europese cultuursectoren een probleem is, werd er een werkgroep opgericht om deze kwesties verder te analyseren en oplossingen te zoeken.

Nieuw project a-typisch werk?

Het project a-typisch werk werd vorig jaar afgerond: cultuurwerkers zijn a-typisch omdat ze dikwijls meerdere jobs combineren of in andere sectoren zoals onderwijs werken om zo hun artistieke praktijk te kunnen financieren. Om het precaire statuut van de cultuurwerker te verbeteren, wil Europa aan een sociaal charter werken. Centraal probleem zijn de nepstatuten: schijnzelfstandigen en schijnwerknemers via schijnwerkgevers zoals SMart.be. Om deze problematiek verder te kunnen bestuderen, zal FIA een nieuw projectaanvraag bij de EU indienen (uitsluitsel hebben we in het najaar.)

Verder is het ook uitkijken naar de ‘European pillar for social rights’ die de EU zal aankondigen in april. En die voor de werknemers wel eens een positieve impact zou kunnen hebben op de lidstaten. Meer info hierover van Uni-Mei vind je hier.

Nieuws uit de lidstaten

Een van de boeienste zaken aan deze syndicale bijeenkomsten is dat de deelnemende vakbonden uit de verschillende lidstaten verslag doen van wat er in hun land gebeurt inzake de cultuurpolitiek, rechtzaken, initiatieven van de vakbonden of andere beroepsverenigingen.

In Nederland is er bijvoorbeeld een ingrijpende vakbondshervorming gaande. Het FNV Kiem splitst met ingang van april op in een Kunstenbond (die zich meer zal toeleggen op freelancers, de zogenaamde zzp-ers, ofte: zelfstandigen zonder personeel) en de FNV Cultuur die verschillende groepen artiesten die werkzaam zijn als medewerker, zoals de muzikanten in de grote cultuurhuizen, blijft vertegenwoordigen.

In Griekenland melden vakbonden dat steeds meer cultuurwerkers in het statuut van de freelancer geduwd worden of simpelweg gratis werken. De commerciële cultuur neemt de centrale plaats in, kleinere en puur artistieke initiatieven proberen te overleven zonder steun.

De onderdrukking van de vakbonden in Turkije neemt alsmaar meer toe. Zo mag je, als de regering haar zin krijgt, alleen nog lid zijn van een vakbond als je kan aantonen dat je actief bent als werknemer. Werkzoekenden en freelancers zijn daar de dupe van. Het is een manier om de macht van de vakbonden te breken.

Uit Zweden vernemen we eenzelfde tendens als in België: hoewel de werkgevers van de gesubsidieerde instellingen in het sociale overleg in principe onze tegenspelers zijn, slaan werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties de handen in elkaar om samen actie te voeren tegen het bespaarbeleid. Samen sterker, zeg maar.