Tentoonstelling: Het contract
Wat betekent dat, een contract onderhandelen tussen kunstenaar, galeriehouders en ambachtslui? Beeldend kunstenaar Stijn Van Dorpe maakte er een gelaagd werk over dat zo’n overleg zichtbaar maakt, getiteld ‘Het Contract’. ACOD stelt die werk tentoon in de grote inkomhal van haar gebouw aan het Fontainasplein.
Als vakbond kan je cultuurmakers maar vertegenwoordigen als je hun situatie begrijpt. Dan helpt het hen te vragen om in hun taal na te denken over sociale rechten, arbeidsorganisatie of bijvoorbeeld de syndicale strijd. Communiceren, door te kijken naar tekeningen, te luisteren naar gedichten of door kunstenaars te vragen hoe zij bijvoorbeeld de esthetiek van het verzet mee vorm zouden geven.
Of door simpelweg onze gebouwen open te stellen voor het werk dat ze maken. Daarom loopt er in de inkomhal van ons ACOD gebouw Brussel een tentoonstelling van beeldend kunstenaar Stijn Van Dorpe. Op een tafel ligt een houten display-kastje met daarin een verkoopscontract en een verslag van het onderhandelingsgesprek dat er aan vooraf ging. Er staat ook een televisiemonitor die toont hoe een kunstenaar, galeriehouders en ambachtslui (in opleiding) samen een dialoog voorlezen. Het gaat om Galerie Transit (Mechelen) en enkele leerlingen van het zevende jaar houtbewerking uit een beroepsschool te Gent. Ze zitten rond een brede sokkel, daarop houten objecten in verschillende kleuren die de studenten gemaakt hebben. De performance vond plaats in hun school tijdens de jaarlijkse opendeurdag.
Het gesprek gaat over de arbeidsrelaties: hoe leggen ze samen hun onderlinge zakelijke verhouding vast in een contract? De kunstenaar bedacht dan wel het kunstwerk, het zijn de studenten die de objecten maakten en de galerij die verantwoordelijk is voor een succesvolle verkoop. Willen de ambachtslui een deelname in de winst bij eventuele verkoop, of kiezen ze voor een onmiddellijke vergoeding in gepresteerde werkuren? Is de galerijhouder die normaal 50 procent neemt, bereid de opbrengst nu door drie te delen want er zijn uiteindelijk toch drie partijen in het spel?
De performance bestond uit het voorlezen van een theatertekst geschreven door Robrecht Vanderbeeken (vakbondsverantwoordelijke ACOD Cultuur), dewelke een gesprek ensceneert van een soortgelijke onderhandeling. De dialoog inspireerde de werkelijke onderhandelingen die ondertussen tot stand kwamen. Al doende brengt dit kunstproject de complexe economische kant in beeld. De lopende onderhandeling over het verkoopcontract maakt de onderlinge posities zichtbaar, in het bijzonder de precaire situatie van de kunstenaar zelf die voor de creatie van een kunstwerk heel wat financiële risico’s moet nemen. Uit onderzoek blijkt dat kunstenaars in ons land via bijberoepen zelf de grootste financier zijn van hun eigen stiel.
Meer info: www.stijnvandorpe.be
